ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Από το 1843 είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις και προτάσεις για σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ Αθήνας και Πειραιά. Στις 28 Δεκεμβρίου 1855 ψηφίζεται νομοσχέδιο στη Βουλή για τη σύσταση σιδηροδρόμου από Αθήνα σε Πειραιά. Μετά από πολλές αναθέσεις και δημοπρασίες, οι οποίες δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν, στις 14 Οκτωβρίου 1867 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ δημοσίου και του άγγλου κεφαλαιούχου Εδουάρδου Πίκεριγκ. Στις 8 Αυγούστου 1868 ιδρύει την Αγγλική εταιρεία με την επωνυμία Ανώνυμος Εταιρεία του απ' Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου ή πιο γνωστή ως Σιδηρόδρομος Αθηνών - Πειραιώς (ΣΑΠ). Στις 23 Δεκεμβρίου 1868 η εταιρεία υπογράφει νέα σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο για κατασκευή και εκμετάλλευση της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αθήνας με τον Πειραιά. Η πρώτη γραμμή, που στρώθηκε, ήταν μονή μήκους 8,5 χλμ., πλάτους 1,435 μ. και συνέδεε την Αθήνα από το σταθμό του Θησείου μέχρι τον Πειραιά. Στις 17 Φεβρουαρίου 1869 έγινε η πρώτη δοκιμή της γραμμής και στις 27 Φεβρουαρίου 1869 τα εγκαίνια στον σταθμό του Θησείου. Την επομένη 28 Φεβρουαρίου 1869 αρχίζουν τα κανονικά δρομολόγια. Το 1875 η εταιρεία εξαγοράζεται από την Τράπεζα Βιομηχανικής Πίστεως και το 1880 ιδρύει νέα εταιρεία με την ίδια ονομασία με μετοχικό κεφάλαιο 4.000.000 διαιρούμενο σε 25.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 160 δρχ. Το 1882 ολοκληρώνεται η κατασκευή του σταθμού Πειραιά και η κατασκευή αποβάθρας στο Νέο Φάληρο και στο Μοσχάτο. Το 1887 έχουμε την μεταφορά του σταθμού Φαλήρου στην σημερινή του θέση. Στις 25 Μαΐου 1889 επικυρώθηκε η σύμβαση της 14ης Δεκεμβρίου 1888 για προέκταση της γραμμής μέχρι την Ομόνοια και κατασκευή νέων σταθμών σε Ομόνοια και Μοναστηράκι. Τις χρονιές 1890-91 ολοκληρώνεται η στρώση και δεύτερης γραμμής στο υπάρχον δίκτυο. Στις 17 Μαΐου 1895 τίθεται σε λειτουργία η προέκταση με μονή γραμμή από το Θησείο μέχρι τον υπόγειο σταθμό της Ομονοίας και η λειτουργία του σταθμού Μοναστήριον (Μοναστηράκι). Στις 16 Σεπτεμβρίου 1904 γίνονται τα εγκαίνια της ηλεκτροκίνησης της γραμμής Ομόνοια - Πειραιάς και ξεκινάει να γίνεται γνωστός με το όνομα "Ηλεκτρικός". Από τις 16 Οκτωβρίου 1925 ξεκινάνε οι συζητήσεις και ενέργειες για συγχώνευση των ΣΑΠ, των Σιδηροδρόμων Αττικής (ΣΑ) και της εταιρείας Τροχιοδρόμων Αθηνών - Πειραιώς - Περιχώρων, η οποία επιτεύχθηκε την 1 Απριλίου 1926. Απ' αυτήν προέκυψαν οι Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι (ΕΗΣ) με αρμοδιότητα την εκμετάλλευση του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Αθηνών - Πειραιώς και του παραλιακού Τραμ και η Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών (ΗΕΜ), η οποία θα εκμεταλλευόταν τους τροχιοδρόμους Αθηνών και Πειραιώς (εκτός της παραλιακής γραμμής), καθώς και τη γραμμή των Σιδηροδρόμων Αττικής, Αθήνα - Κηφισιά (πλάτους 1 μέτρου). Επιπλέον η ΗΕΜ θα αναλάμβανε την υποχρέωση εκσυγχρωνισμού της γραμμής, η οποία αφορούσε την μετατροπή της, σε κανονικού εύρους (πλάτους 1,435 μέτρα) και την σύνδεσή της με τη γραμμή των ΕΗΣ Πειραιά - Αθήνα μέσω κατασκευής υπόγειας σήραγγας, που θα συνέδεε τους σταθμούς Ομονοίας και Αττικής. Στις 7 Ιανουαρίου 1928 εγκαινιάζεται ο μεγαλοπρεπής σταθμός του Πειραιά, ο οποίος λειτουργεί μέχρι και σήμερα και στην 1 Ιουλίου 1928 ο σταθμός της Καλλιθέας. Στις 21 Ιουλίου 1930 γίνονται τα εγκαίνεια του υπόγειου σταθμού της Ομόνοιας. Στις 8 Αυγούστου 1938 πραγματοποιήθηκε το τελευταίο δρομολόγιο του (Θηρίου) της ΗΕΜ από Αθήνα (Πλατεία Αττικής) - Κηφισιά, οπότε και έπαψε να υπάρχει για κάποιο διάστημα η σιδηροδρομική σύνδεση (πλάτους 1 μέτρου) προς Κηφισιά. Πάνω στην ίδια χάραξη θα ξεκινήσει η κατασκευή διπλής γραμμής κανονικού εύρους με ηλεκτροκίνηση από την Αττική προς Κηφισιά, ενοποιώντας μ' αυτό τον τρόπο τα δύο δίκτυα σ' ένα και συνδέοντας τον Πειραιά με την Κηφισιά.
 |
ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΠΕΙΡΑΙΩΣ |